Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hơn 80% trẻ trên 3 tuổi sẽ bị viêm tai giữa ít nhất một lần trong đời. Viêm tai giữa có hai loại là viêm tai giữa cấp tính mủ (VTGCTM) và viêm tai giữa mạn tính mủ. Trong đó, loại viêm tai giữa trẻ nhỏ thường mắc là VTGCTM. Trong bài viết sau, BVĐK Tân Dân xin chia sẻ với bố mẹ toàn bộ thông tin hữu ích cơ bản về VTGCTM, đừng bỏ lỡ, bố mẹ nhé!
1. Viêm tai giữa là bệnh lý nhiễm trùng tai giữa
Tai giữa là một trong ba bộ phận cấu thành tai (hai bộ phận còn là tai ngoài và tai trong). Tai giữa bao gồm: Màng nhĩ, hòm nhĩ, vòi nhĩ và xương con (xương con bao gồm xương búa, xương đe và xương bàn đạp). Đối với hệ thính giác, tai giữa có nhiệm vụ đón và truyền những rung động từ môi trường bên ngoài vào tai trong, từ đó các rung động này được chuyển thành các xung thần kinh, cho phép chúng ta nghe thấy âm thanh.
Khi tai giữa nhiễm trùng, trẻ được xác định là bị viêm tai giữa. Tình trạng viêm tai giữa nếu kéo dài dưới 3 tháng thì được gọi là VTGCTM; nếu kéo dài trên 3 tháng, thì được gọi là viêm tai giữa mãn tính mủ.
Sự phát triển của VTGCTM bao gồm 3 giai đoạn là: Viêm tai giữa xuất tiết, viêm tai giữa sung huyết và viêm tai giữa có mủ.
2. Viêm tai giữa là biến chứng của rối loạn chức năng vòi nhĩ hoặc viêm VA
Viêm tai giữa nói chung hay VTGCTM nói riêng thực chất là biến chứng của tình trạng rối loạn chức năng vòi nhĩ hoặc biến chứng của bệnh lý viêm VA. Như vậy, có thể nói, tình trạng rối loạn chức năng vòi nhĩ và bệnh lý viêm VA là nguyên nhân gây VTGCTM. Theo chuyên gia:
– Từ tình trạng rối loạn chức năng vòi nhĩ, VTGCTM phát sinh như sau: Vòi nhĩ là một ống hẹp, nối tai giữa với vòm họng. Chức năng của vòi nhĩ là điều chỉnh áp suất không khí và dẫn lưu dịch từ tai giữa ra môi trường bên ngoài. Khi sưng hay khi rối loạn chức năng, vòi nhĩ không thể điều chỉnh áp suất không khí, cũng không thể dẫn lưu dịch. Tai giữa sẽ nhiễm trùng. Vòi nhĩ của trẻ nhỏ thường hẹp và nằm ngang hơn so với vòi nhĩ người trưởng thành nên dễ sưng, dễ rối loạn chức năng hơn.
– Từ bệnh lý viêm VA, VTGCTM phát sinh như sau: Hoạt động như một hệ miễn dịch, VA là mô lympho nằm phía sau mũi, tương đối gần điểm mở vòi nhĩ. Bởi vị trí nằm đặc biệt, khi VA viêm, vòi nhĩ có thể tắc nghẽn hay có thể rối loạn chức năng, từ đó VTGCTM có thể phát sinh.
3. Đau đầu, đau tai là triệu chứng điển hình của viêm tai giữa
Có nhiều dấu hiệu bố mẹ có thể sử dụng để nhận biết VTGCTM, trong đó có cả dấu hiệu điển hình và dấu hiệu không điển hình.
– Dấu hiệu không điển hình của VTGCTM là các dấu hiệu chung của các bệnh lý viêm đường hô hấp như sốt, ho, chảy mũi,…
– Dấu hiệu điển hình của VTGCTM là đau đầu, đau tai, phản ứng kém hoặc hoàn toàn không phản ứng với âm thanh, giữ thăng bằng kém hoặc hoàn toàn mất thăng bằng, quấy khóc đặc biệt dữ dội khi được đặt nằm,…
4. Viêm tai giữa có thể biến chứng đến điếc vĩnh viễn
VTGCTM có thể biến chứng đến viêm tai giữa mạn tính mủ. Viêm tai giữa mạn tính mủ không được điều trị nghiêm túc, có thể biến chứng đến suy giảm thính lực trầm trọng hay thậm chí là có thể biến chứng đến điếc vĩnh viễn. Ngoài biến chứng liên quan đến thính lực, viêm tai giữa mạn tính mủ còn có thể tiến triển đến viêm màng não, viêm não,…, đe dọa tính mạng trẻ.
5. Chẩn đoán và điều trị viêm tai giữa tương đối đơn giản
5.1. Chẩn đoán viêm tai giữa cấp tính mủ
Để hạn chế tối đa nguy cơ biến chứng, khi có dấu hiệu VTGCTM, trẻ phải được thăm khám và điều trị với chuyên gia tai mũi họng tại các cơ sở y tế uy tín càng sớm càng tốt.
Tại các cơ sở y tế uy tín, tình trạng VTGCTM của trẻ sẽ được chẩn đoán thông qua thăm khám lâm sàng và thăm khám cận lâm sàng. Trong đó, thăm khám lâm sàng chủ yếu là khai thác tiền sử bệnh lý và dấu hiệu bệnh lý còn thăm khám cận lâm sàng chủ yếu là nội soi tai mũi họng, chụp X-quang ngực thẳng, xét nghiệm máu,…
5.2. Điều trị viêm tai giữa cấp tính mủ
Sau thăm khám và chẩn đoán, phương pháp điều trị phù hợp sẽ được chỉ định cho trẻ, tùy thuộc mức độ nặng – nhẹ của VTGCTM. Theo đó:
– Nếu VTGCTM nhẹ, trẻ sẽ được chuyên gia chỉ định điều trị nội khoa với các thuốc: Kháng sinh, kháng Histamin, chống phù nề,…
– Nếu VTGCTM nặng (nhiễm trùng lan tỏa), trẻ sẽ được chuyên gia chỉ định điều trị ngoại khoa. Một số phương pháp điều trị ngoại khoa VTGCTM chúng ta có thể kể đến ở đây là nạo VA, cắt Amidan, đặt ống thông khí,…
VTGCTM là một bệnh lý viêm đường hô hấp dễ điều trị nhưng cũng dễ tái phát. Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), có tới ⅓ số trẻ từng bị VTGCTM sẽ tái phát bệnh lý này 6 lần trong 7 năm, tức hơn 1 năm 1 lần. Chính vì vậy, một khi trẻ đã mắc VTGCTM, dù đã điều trị ổn định, trẻ vẫn cần được tái khám định kỳ, 4 – 6 tháng một lần. Trẻ có suy giảm thính lực và các biến chứng khác của VTGCTM cần đặc biệt tuân thủ khuyến cáo này. Riêng những trẻ có viêm tai giữa mạn tính mủ, khi mắc các bệnh lý viêm đường hô hấp, trẻ phải nhanh chóng được điều trị triệt để những bệnh lý đó để hạn chế nguy cơ chúng biến chứng đến viêm tai giữa.
Phía trên là thông tin về viêm tai giữa cấp tính mủ. Nếu còn băn khoăn về bệnh lý viêm đường hô hấp này, liên hệ BVĐK Tân Dân ngay để được giải đáp chi tiết, bố mẹ nhé!